Numer 10
Temat numeru: Metale ciężkie w odpadach hutniczych
Kolejny, „jubileuszowy” - 10 numer czasopisma „ANALIT” powstał z inspiracji Pani dr Ewy Niewiary i dzięki pomocy Zarządu i pracowników Zakładu odzysku surowców „Madrohut” z Krakowa. Studenci (razem z pracownikami Katedry Chemii Analitycznej i Biochemii WIMiC AGH) odwiedzili składowisko odpadów (żużli wielkopiecowych, popiołów ze spalarni odpadów itd.) i pobrali próbki zgodnie z określonymi wcześniej tematami badawczymi.
Autor ilustracji na okładce (Photo by): Ivan Bandura (Unsplash.com)
Spis artykułów
Badanie wpływu czasu składowania hałd szlamu z mokrego oczyszczania spalin z pieców hutniczych, na zawartość wybranych pierwiastków metali ciężkich
Assessment of impact of storage time of sludge heaps from wet treatment of flue gases from metallurgical furnaces, on the content of selected heavy metal elements
Karolina Czekaj, Natalia Klaper, Tomasz Kozieł
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Numery stron: 3-12
Abstrakt:
W niniejszej pracy dokonano analizy wpływu czasu składowania hałd na zawartość wybranych pierwiastków metali ciężkich. Badanym materiałem były dwie hałdy szlamów i osadów pofiltracyjnych z oczyszczania gazów odlotowych, które różniły się czasem składowania. Analizowano je pod kątem wilgotności oraz zawartości cynku, manganu i chromu wykorzystując metodę absorpcyjnej spektroskopii atomowej. Hałda „Dąbrowa Stara”, która pochodzi z przełomu roku 2020/2021 wykazała wilgotność na poziomie 39%. Natomiast hałda „Dąbrowa Nowa” została dostarczona we wrześniu 2021 r. i charakteryzowała się wilgotnością 47%. Otrzymane zawartości wody w próbkach zgadzają się z przedziałem otrzymanym przez firmę dla tego rodzaju surowca (30-50%). Badanie zawartości metali ciężkich wykazało największe stężenie cynku ze wszystkich oznaczanych pierwiastków, wyniosło ono dla próbki „Dąbrowa Stara” 17119 [μg/g], a dla próbki „Dąbrowa Nowa” 20385 [μg/g]. Najmniejszą ilość w badanych materiałach stanowił chrom, którego zawartość była nieznaczna. Dla próbki „Dąbrowa Stara” wartość oznaczonego stężenia wyniosła 127 [μg/g], a dla „Dąbrowa Nowa” 150 [μg/g]. Wykazano, że hałda „Dąbrowa Nowa” jest bardziej bogata w cynk, chrom i mangan niż hałda „Dąbrowa Stara”. Różnice w zawartościach wykrywanych składników mogły być efektem wymywania ich np. poprzez opady deszczu co było spowodowane różnym czasem składowania obu hałd.
Słowa kluczowe:
hałda, absorpcyjna spektroskopia atomowa, cynk, mangan, chrom
Badanie homogeniczności pryzmy piasku formierskiego metodą ekstrakcji pojedynczej
Study of homogenisation of moulding sand prism by single extraction method
Magdalena Harężlak, Justyna Kiszka, Agnieszka Książek
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Numery stron: 13-24
Abstrakt:
Celem eksperymentu było zbadanie homogeniczności pryzmy piasku formierskiego. W tym celu wykonano pojedynczą ekstrakcję badanego materiału za pomocą dziesięcioprocentowego roztworu kwasu azotowego (V). W tak przygotowanych próbkach oznaczono ilościowo metale takie jak żelazo i magnez przy pomocy absorpcyjnej spektroskopii atomowej. Oceny homogeniczności pryzmy piasku odlewniczego dokonano na podstawie zawartości wybranych metali (żelazo, magnez) w poszczególnych próbkach pobranych na różnych wysokościach pryzmy.
Słowa kluczowe:
piasek formierski, ekstrakcja pojedyncza, zawartość metali w piasku formierskim
Zastosowanie Calamagrostis epigejos w celu rekultywacji terenów zanieczyszczonych metalami
The use of Calamagrostis epigejos for remediation of soils contaminated with metals
Laura Najduch, Oliwia Orzechowska, Mateusz Spilkowski
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Numery stron: 25-33
Abstrakt:
W niniejszej pracy przedstawiono przebieg badań nad próbkami pobranymi z jednego z zakładów zajmujących się składowaniem odpadów przemysłowych. Przedmiotem badań był rosnący na pryzmie piasku formierskiego, Trzcinnik piaskowy (łac. Calamagrostis epigejos). Dodatkowo do badań pobrano próbki piasku formierskiego z tej samej pryzmy, na różnych wysokościach i tej samej głębokości, w celu pozyskania informacji na temat rozkładu stężenia oznaczanych pierwiastków. Celem sprawdzenia użyteczności trzcinnika piaskowego do rekultywacji terenów składowania odpadów, oznaczono zawartość metali, tj. miedzi, żelaza i magnezu metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej – ASA w tkankach tej rośliny.
Słowa kluczowe:
atomowa spektrometria atomowa, metale, piaski formierskie, Trzcinnik piaskowy, rekultywacja
Określenie stopnia wymywalności jonów metali poprzez analizę odcieku oraz materiału z pryzmy
Determination of the degree of leachability of metal ions by analyzing the effluent and material from the prism
Wiktoria Wójcik, Anna Rdzak
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Numery stron: 34-45
Abstrakt:
W niniejszej pracy wykorzystano technikę woltamperometrii stripingowej oraz atomowej spektrometrii absorpcyjnej (ASA) do analizy próbek pobranych na terenie przedsiębiorstwa składującego odpady poodlewnicze. Próbki stałe pobrano w trzech różnych miejscach pryzmy składającej się z piasków formierskich i piasków odlewniczych. Kolejną próbkę stanowił osad denny z odcieku pryzmy. Jako ostatnią próbkę pobrano wodę z odcieku pryzmy. W pracy opisano proces przygotowania próbek oraz przebieg prowadzonych badań.
Słowa kluczowe:
woltaperometria stripingowa, ASA, pryzma
Oznaczanie zawartości pierwiastków Na, Mg, Fe, Cr, Mn, Zn w próbkach wody oraz mułu z jeziora metodą Atomowej Spektrometrii Absorpcyjnej (ASA)
Determination of the elements Na, Mg, Fe, Cr, Mn, Zn in water and lake silt samples by the Atomic Absorption Spectrometry (AAS) method
Katarzyna Żurek, Anna Samek, Magdalena Jakubas
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Numery stron: 46-57
Abstrakt:
W publikacji opisano zawartość pierwiastków Na, Mg, Fe, Cr, Mn, Zn w próbce wody i mułu pobranego z jeziora utworzonego na hałdzie w zakładzie odzysku surowców w Krakowie. Skupiono się na porównaniu obu próbek pod względem stężenia badanych pierwiastków. Użyto w tym celu metody analizy śladów – atomowej spektroskopii absorpcyjnej, która jest jedną z najczęściej stosowanych metod oznaczania stężenia pierwiastków w próbkach.
Wysoka szkodliwość dla środowiska była kryterium wyborów tych pierwiastków do analizy.
Słowa kluczowe:
Atomowa spektroskopia absorpcyjna, ASA, Cr, Fe, Na, Mg, Mn, Zn, analiza śladowa, woda, metale ciężkie