Numer 15
Słowo wstępne:
Czasopismo „Analit” zadebiutowało na rynku publikacji elektronicznych w roku 2016. Celem wydawnictwa było publikowanie wyników prac studentów i doktorantów, które były prezentowane podczas wiosennych sesji konferencji zatytułowanej Studenckie Spotkania Chemiczne, organizowanej przez Katedrę Chemii Analitycznej i Biochemii Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH.
Tegoroczna – jubileuszowa, XXV – edycja konferencji odbyła się pod patronatem Komitetu Chemii Analitycznej Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiego Towarzystwa Magnezjologicznego. Na przestrzeni minionych dwudziestu pięciu lat, podczas konferencji prezentowano szeroki wachlarz zagadnień, obejmujących m.in. kwestie środowiskowe, ochronę zdrowia, a także rozwój nowych technik pomiarowych i metod.
Ewolucja zagadnień konferencji wpłynęła na poszerzenie zakresu publikacji czasopisma „Analit” o wątki, związane z tematyką prac magisterskich jak też o badania oparte na pracach studyjnych. Treści te są ściśle powiązane z zajęciami terenowymi, które obejmują m.in. wizyty w parkach narodowych i krajobrazowych, w zakładach przemysłowych, obiektach składowania i przetwórstwa odpadów hutniczych i komunalnych, czy też stacjach oczyszczania ścieków i uzdatniania wody. Autorzy, wykorzystując zdobytą wiedzę z zakresu chemii analitycznej oraz metrologii chemicznej, projektują procesy analityczne, samodzielnie pobierają próbki oraz wykonują badania, których wyniki są następnie prezentowane w formie publikacji. Każdy etap tych prac realizowany jest pod opieką naukową pracowników Katedry Chemii Analitycznej i Biochemii WIMiC.
„Analit” jest platformą wymiany myśli i doświadczeń – otwartą dla wszystkich, którym bliskie są zagadnienia chemii analitycznej oraz wyzwania współczesnej cywilizacji. Czasopismo stwarza także okazję do opublikowania pierwszego artykułu naukowego, który może być brany pod uwagę w procesie ubiegania się o stypendium czy też grant.
Oddając Czytelnikom najnowszy numer naszego wydawnictwa, zachęcamy do zapoznania się również z wydaniami archiwalnymi. Być może znajdą tam Państwo inspirację do eksploracji nowych obszarów badawczych.
Ewa Niewiara
Redakcja numeru:
- Redaktor naczelny: dr hab. inż. Beata Paczosa-Bator, prof. AGH
- Zastępca redaktora naczelnego: dr hab. inż. Robert Piech, prof. AGH
- Zespół redakcyjny: prof. dr hab. Małgorzata Jakubowska, prof. dr hab. inż. Bogusław Baś, dr inż. Ewa Niewiara
- Recenzenci: dr inż. Nikola Lenar, dr inż. Katarzyna Jedlińska, dr inż. Agata Krakowska, dr inż. Małgorzata Suchanek, mgr inż. Martyna Drużyńska
- Edytorzy techniczni: dr inż. Łukasz Górski
- ISSN: 2544-0489
- Wydawca: Katedra Chemii Analitycznej i Biochemii, WIMIC, AGH
Spis artykułów
Analiza zawartości jonów fluorkowych w pastach do zębów dla dzieci i dorosłych z wykorzystaniem potencjometrii
The Analysis of Fluoride Ion Content in Toothpastes for Children and Adults Using Potentiometry
Justyna Nyrka, Katarzyna Staniszewska, Nikola Lenar
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Numery stron: 3-13
Abstrakt:
Fluor jest kluczowym składnikiem past do zębów, mającym fundamentalne znaczenie w profilaktyce próchnicy. Jego działanie polega na wbudowywaniu się w strukturę szkliwa, tworząc fluoroapatyt, który wykazuje większą odporność na działanie kwasów. W niniejszym artykule omówiono zastosowanie metody potencjometrycznej z wykorzystaniem elektrod jonoselektywnych (ISE) do analizy fluorków w pastach do zębów przeznaczonych zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Potencjometria jest metodą szybka, precyzyjną i ekonomiczną, umożliwiającą pomiar aktywności fluorków w szerokim zakresie stężeń. W artykule przedstawiono również porównanie tej metody z innymi technikami analitycznymi, takimi jak chromatografia jonowa, podkreślając zalety potencjometrii w kontekście prostoty wykonania i minimalizacji potrzeby przygotowania próbek. Ponadto, omówiono regulacje dotyczące maksymalnych dopuszczalnych stężeń fluoru w pastach do zębów, które są ściśle kontrolowane, aby zapewnić ich bezpieczeństwo, zwłaszcza w produktach dedykowanych dzieciom. Zastosowanie metod analitycznych, takich jak potencjometria, pozwala na dokładne monitorowanie zawartości fluoru, co jest kluczowe w utrzymaniu skutecznej ochrony przed próchnicą, dostosowanej do różnych grup wiekowych.
Słowa kluczowe:
analiza fluorków, pasty do zębów, potencjometria, elektrody jonoselektywne, chromatografia jonowa, profilaktyka próchnicy
Analiza zawartości kwasów humusowych w próbkach środowiskowych pobranych z terenów leśnych w okolicach Olkusza
Content analysis of humic acids in environmental samples collected from forest areas near Olkusz
Marta Bula, Aleksandra Makowska
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Numery stron: 14-24
Abstrakt:
Celem pracy było zbadanie i określenie zawartości kwasów humusowych w różnorodnych próbkach środowiskowych pochodzących z terenu Nadleśnictwa Olkusz. Pobrane próbki mchu, gleby i kory analizowano metodą spektrofotometrii UV-Vis. Przedstawiono proces pobierania próbek oraz miejsca poboru. W celu przygotowania zebranych materiałów przeprowadzono suszenie i ekstrakcję kwasów humusowych z użyciem roztworu wodorotlenku sodu. Spektrofotometr UV-Vis posłużył jako narzędzie pomiarowe do oznaczenia kwasów humusowych w próbkach z wykorzystaniem metody krzywej kalibracji. Badania pokazały, iż zawartość kwasów humusowych jest zależna od rodzaju materiału środowiskowego, podobnie jak lokalizacja poboru wraz z zanieczyszczeniami środowiska.
Słowa kluczowe:
kwasy humusowe, mech, gleba, kora, spektrofotometria UV-VIS
Porównanie zawartości magnezu, cynku oraz żelaza w różnych typach mięs z rozróżnieniem sposobu przygotowania przy użyciu atomowej spektrometrii absorpcyjnej
Comparison of Magnesium, Zinc, and Iron Content in Different Types of Meat with Differentiation Based on Preparation Methods Using Atomic Absorption Spectrometry
Aleksandra Gowin, Krystyna Miklusiak, Agata Krakowska
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Numery stron: 25-32
Abstrakt:
W niniejszym artykule przeprowadzono analizę zawartości magnezu, cynku oraz żelaza w trzech rodzajach mięs dostępnych w popularnym supermarkecie. Użyto mięsa drobiowego, wieprzowego oraz wołowego. Każde z mięs było badane w stanie surowym, ugotowane w wodzie destylowanej oraz usmażone na oleju roślinnym. Wszystkie próbki zostały poddane mineralizacji przy użyciu perhydrolu oraz kwasu azotowego. Analizę zawartości poszczególnych pierwiastków przeprowadzono przy użyciu atomowej spektrometrii absorpcyjnej.
Słowa kluczowe:
mięso, magnez, cynk, żelazo, ASA, surowe mięso, smażone mięso, gotowane mięso
Badanie zawartości witaminy C w mandarynkach metodą miareczkowania spektrofotometrycznego
Study of vitamin C content in mandarins by spectrophotometric measurement method
Karina Orłowska, Bartłomiej Brydak
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Numery stron: 33-41
Abstrakt:
W artykule przedstawiono możliwość zastosowania miareczkowania spektrofotometrycznego do oznaczania zawartości witaminy C w wybranych owocach cytrusowych (mandarynkach). Witamina C, kluczowy składnik odżywczy, odgrywa znaczącą rolę w żywieniu człowieka i analizie chemicznej żywności. Zastosowana metoda analityczna opiera się na reakcji kwasu askorbinowego z 2,6-dichlorofenolinofenolem (DCPIP). W artykule omówiono sposób przygotowania próbki, procedurę analityczną i zastosowaną aparaturę spektrofotometryczną. Podkreślono również zalety metody, w tym wysoką dokładność i czułość, a także opisano jej potencjalne zastosowania w analizie żywności. Celem artykułu jest zapoznanie czytelników nie tylko z techniką analityczną, ale także z jej potencjalnymi zastosowaniami w badaniach nad jakością i wartościami odżywczymi owoców cytrusowych.
Słowa kluczowe:
mandarynki, Witamina C, kwas askorbinowy, miareczkowanie spektrofotometryczne
Spektrofotometryczne oznaczanie zawartości β-karotenu w produktach spożywczych
Spectrophotometric determination of β-carotene content in food products
Wiktoria Taźbirek, Natalia Wróbel
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Numery stron: 42-49
Abstrakt:
W niniejszej pracy dokonano oznaczenia zawartości β-karotenu, związku z grupy karotenoidów będącego substancją barwną absorbującą światło o długości fali 450 nm w produktach spożywczych. Do badania wykorzystano spektrofotometrię UV – VIS, a analizowane produkty stanowiły: marchewka, batat, papryka, dynia oraz produkt dla dzieci „Pierwsza marchewka” marki HIPP. Na podstawie charakteru substancji badanej jako rozpuszczalnik do ekstrakcji wybrano aceton. W artykule przedstawiono przebieg procesu analitycznego od przygotowania roztworów wzorcowych, krzywej kalibracji i próbek poprzez oznaczanie ich oraz analizę uzyskanych wyników i odniesienie ich do źródeł literaturowych. Zawartość β-karotenu w badanych produktach wykazała znaczną różnorodność: w marchewce stwierdzono od 62.22 mg/100 g, w batacie około 11.10 mg/100 g, w papryce 64.60 mg/100 g, natomiast w dyni wynosiła ona 2.18 mg/100 g. W przypadku produktu dla dzieci „Pierwsza marchewka” marki HIPP stężenie β-karotenu wyniosło 96.67 mg/100 g, co czyni go wartościowym źródłem tego związku w diecie najmłodszych.
Słowa kluczowe:
β-karoten, spektrofotometria UV – VIS, aceton, ekstrakcja
Monitoring gazów jelitowych jako metoda oceny wskaźników biomedycznych w diagnostyce ostrego zapalenia trzustki – modernizacja układu pomiarowego w oparciu o materiały funkcjonalne
Intestinal gas monitoring as a method for evaluating biomedical indicators in the diagnosis of acute pancreatitis - upgrading the measuring system based on functional materials
Mateusz Żółtek, Bogusław Baś
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Numery stron: 50-55
Abstrakt:
Przedmiotem pracy była modernizacja stanowiska badawczego przeznaczonego do monitorowania gazów wytwarzanych przez wybrane kultury bakterii, hodowane w warunkach sterylnych i w temperaturze odpowiadającej temperaturze ciała ludzkiego. Głównym celem projektu było udoskonalenie układów elektronicznych współpracujących z czujnikami wykrywającymi wodór, tlen oraz siarkowodór, a także analiza kluczowych parametrów ich pracy: stabilności sygnału, czasu odpowiedzi i dokładności pomiaru. W ramach badań przeprowadzono testy z użyciem gazów wzorcowych, które umożliwiły ocenę precyzji pomiarowej oraz identyfikację problemów związanych z niestabilnością sygnałów i zakłóceniami elektromagnetycznymi. W odpowiedzi na zidentyfikowane trudności opracowano i wdrożono modyfikacje układów elektrycznych, obejmujące m.in. zastosowanie wzmacniaczy operacyjnych o wysokiej precyzji oraz filtrów odkłócających. W wyniku przeprowadzonych działań uzyskano stanowisko umożliwiające bardziej dokładne i stabilne pomiary stężenia gazów, co stwarza solidną podstawę do dalszych badań nad rolą gazów jelitowych w mechanizmach rozwoju ostrego zapalenia trzustki oraz nad aktywnością wybranych kultur bakterii. Ostateczne wyniki wskazują jednak na potrzebę dalszych udoskonaleń systemu w celu pełnego osiągnięcia założeń badawczych.
Słowa kluczowe:
trzustka, ostre zapalenie trzustki, bakterie, czujniki elektrochemiczne gazów, wodór, siarkowodór, tlen