Analit

Właśnie się ukazał nowy, 14 numer Analitu

Zapraszamy do lektury kolejnego, już 14 numeru czasopisma ANALIT. To bardzo różnorodny materiał.

Zawiera 6 artykułów, które powstały na bazie wizyty w Zakładzie Odzysku Surowców MADROHUT Sp. z o.o w Krakowie. Pobrane tam próbki poddane zostały analizie składu i analizie funkcjonalnej co pozwoliło na ocenę właściwości przetwarzanych w tym zakładzie materiałów, także z punktu widzenia ich potencjalnego wpływu na środowisko, zwłaszcza w przypadku zastosowanie w budownictwie drogowym. Przy okazji składamy serdeczne podziękowania władzom spółki Madrohut za zgodę na naszą tam obecność i pobranie próbek, a w szczególności Panu Prezesowi Bronisławowi Matuszczykowi za zaangażowanie, opowieści o sposobach i technologiach przerobu odpadów, cenne wskazówki odnośnie wyboru miejsc poboru próbek oraz poświęcony mam czas.

Inny zestaw prac to efekt przygotowanych przez studentów referatów wygłoszonych na konferencji naukowej, Studenckie Spotkania Chemiczne, która odbyła się w dniach 11-12 kwietnia 2024 na Wydziale inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH. Wygłoszone referaty uzyskały formę publikacji i są prezentowane w niniejszym zeszycie. Jako że prace były oceniane, poniżej prezentujemy pełną listę laureatów:

sesja posterowa:

I miejsce:

Natalia Wróbel, Aleksandra Makowska

„Chodź pomaluj mój świat – czyli kolorowa chemia żywności”

II miejsce:

Bartłomiej Brydak

„Magia dwutlenku cyrkonu (ZrO₂): od proszku do protezy stawu”

III miejsce:

Dominika Daniłowicz, Krystyna Miklusiak

„Co łączy kochanki Owidiusza, konflikt niemieckoaliancki podczas II wojny światowej i podrabianie dokumentów?”

Wyróżnienie publiczności:

Wiktoria Taźbirek, Karina Orłowska

„Sekrety kosmetyków do twarzy – witaminy do skóry”

sesja referatowa:

I miejsce:

Dominik Muller, Patrycja Kocoł

„Chemia na srebrnym ekranie – jak chemicy przyczynili się do rozwoju efektów specjalnych?”

II miejsce:

Gabriela Porębska, Aleksandra Zalewska

„Zabójcze związki chemiczne w świecie zwierząt”

III miejsce:

Kinga Izydor, Karolina Wtorkowska

„Kawa czy herbata? Czyli czym różni się kofeina od teiny”

Wyróżnienie publiczności:

Maria Zubek, Martyna Drużyńska

„Młodość, wieczna młodość czyli chemia w medycynie estetycznej”.

I wreszcie do numeru dołączono trzy oryginalne publikacje, także autorstwa studentów naszego wydziału, a dotyczących wykorzystania sztucznej inteligencji w analizie sygnału analitycznego i analizie danych eksperymentalnych oraz klasyfikacji metod elektroanalitycznych.

I na koniec osobista uwaga Redaktora Naczelnego, dra Witolda Reczyńskiego.

W związku z przejściem na emeryturę kończę współpracę z czasopismem. Dziękuję wszystkim, z którymi miałem okazję współpracować tworząc samo czasopismo i redagując kolejne jego numery. Podziękowania kieruję do pomysłodawczyni, Pani prof. Małgorzaty Jakubowskiej (także członkini zespołu redakcyjnego), zespołu redakcyjnego – prof. Władysławowa W. Kubiaka, prof. Bogusława Basia, dr Ewy Niewiary i redaktora technicznego dr Łukasza Górskiego (wykonującemu w istocie największą i znakomitą pracę), Koleżanek i Kolegów z Katedry Chemii Analitycznej i Biochemii (wspierających czasopismo i niestrudzenie recenzujących napływające manuskrypty). Nade wszystko jednak, bardzo serdecznie dziękuję Paniom Studentkom i Panom Studentom. To Ich zaangażowanie, wysiłek, entuzjazm i umiejętności pozwoliły wydawać od 2016 roku czasopismo naukowe o akceptowalnym poziomie naukowym, różnorodnym w prezentowanych treściach i bardzo poprawnym formalnie. Mam także nadzieję, że możliwość przygotowania manuskryptu i jego opublikowania była dla Państwa Studentów okazją do zdobycia nowych umiejętności i poczucia dumy z własnej pracy naukowej.

Życzę aby czasopismo ANALIT nie tylko trwało, ale też rozwijało się w kolejnych latach i było powodem zadowolenia jego twórców.

Witold Reczyński

Ukazał się 13 numer Analitu

W dniach 13 – 14 kwietnia 2023 r. w Katedrze Chemii Analitycznej i Biochemii odbyła się XXIII edycja Studenckich Spotkań Chemicznych. Wydarzenie to ma charakter mini konferencji, w trakcie której studenci II roku studiów II stopnia wygłaszają referaty na wybrane przez siebie tematy z dziedziny chemii, a studenci I roku studiów II stopnia przedstawiają własnoręcznie przygotowane postery naukowe. Tytuł tegorocznej edycji „Czy za wszystkim kryje się chemia?” dotyczyła znaczenia chemii w życiu codziennym, przez co skłaniała uczestników do weryfikacji swoich poglądów i skonfrontowania ich z aktualnym stanem wiedzy naukowej. W bieżącym, 13 numerze czasopisma ANALIT prezentowane są omawiane na konferencji zagadnienia.

Studencie Spotkania Chemiczne organizowane są przez pracowników i studentów z Katedry Chemii Analitycznej i Biochemii oraz przez Koło Naukowe „AllChemia”.  W tym roku po raz drugi patronat nad tym wydarzeniem objął Zespół Elektroanalizy Komitetu Chemii Analitycznej PAN.

Konferencja ta z roku na rok cieszy się dużym zainteresowaniem wśród studentów i pracowników również spoza naszej Katedry, Wydziału, a także Uczelni. Od 2012 roku rozszerzyliśmy naszą działalność poprzez rozpowszechnienie informacji o możliwości uczestnictwa w Spotkaniach dla studentów z innych wydziałów AGH oraz innych uczelni, gdzie tematyka chemii jest dobrze znana. Dotychczas, oprócz studentów AGH w konferencji brali udział również studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz uczniowie Zespołu Szkół Chemicznych w Krakowie. Pozwala to im zapoznać się z działalnością Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki oraz poszerzyć ich wiedzę z zakresu chemii.

W tegorocznej edycji wzięło udział 33 studentów II roku II stopnia, którzy wygłosili 17 referatów oraz 21 studentów I roku II stopnia, którzy zaprezentowali 11 posterów naukowych.

Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom i sympatykom, a laureatom gratulujemy zwycięstwa!

LISTA LAUREATÓW:

SESJA REFERATOWA:

1 miejsce:

Marta Głąb, Kamila Garguła

„Czy za miłością kryje się chemia?”

2 miejsce:

Natalia Niziurska, Magdalena Skokoń

„Chemiczne oblicze czekolady”

3 miejsce:

Paulina Kalisz, Edyta Kosińska

„Czy za snem kryje się chemia?”

Wyróżnienie Publiczności:

Sara Krzyżyk, Martyna Kępka

„Chemia w zjawiskach pogodowych”

SESJA POSTEROWA:

1 miejsce:

Gabriela Porębska, Aleksandra Zalewska

„Reakcja Maillarda, czyli krótka historia o tym, jak rumienią się ciastka i jak działa samoopalacz”

2 miejsce:

Patrycja Kocoł, Dominik Muller

„Bubble Tea od kuchni”

3 miejsce:

Kinga Izydor, Karolina Wtorkowska

„Smak chemii – glutaminian sodu”

Wyróżnienie Publiczności:

Emilia Glanowska, Karolina Greń

„Od ziarenka do bochenka”

12 numer Analitu

Oto 12 numer internetowego czasopisma ANALIT, wspólnego przedsięwzięcia Zespołu Katedry Chemii Analitycznej i Biochemii i Studentów WIMiC AGH. Dwanaście – tuzin to pewnego rodzaju całość, która skłoniła mnie, za namową Redaktora Naczelnego, do nieco dłuższego i ilustrowanego tekstu wstępnego. Ponieważ mało kto czyta „wstępniaki”, aby zainteresować potencjalnego Czytelnika dalszą częścią, uchylę tajemnicy o czym będzie. Po pierwsze odsłonię tajemnicę powstania ANALITU i tajemnych działań odbywających się w ramach specjalności Analityka i Kontrola Jakości (to w kolejnym numerze). Po drugie przedstawię kilka informacji o firmie CERTECH, która w tym roku akademickim otworzyła swoje drzwi dla naszych studentów. Uwzględnię w tym opisie część działalności, której połączenie z profilem przedsiębiorstwa jest frapujące i zaskakujące.

Okładki kolejnych 12 numerów Analitu.

Jak każde żywe stworzenie ANALIT ma rodziców i rodzinę w osobach dobrego wujka i ciotki oraz pokoleń krewnych i znajomych. Mamusią czasopisma jest Prof. Małgorzata Jakubowska, której pomysł stworzenia takiego tworu się ziścił. Ojcem jest dr Witold Reczyński, który jak na faceta przystało podjął się trudu wprowadzenie pomysłu w życie, najpierw przepychając papiery na Uczelni i w otoczeniu (nadanie numeru ISSN) a następnie zachęcania studentów i pracowników do przygotowania publikacji a także redakcją powstających kolejnych numerów czasopisma. Rolę dobrego Wujka przypisuję sobie ponieważ w chwili powstania czasopisma byłem Kierownikiem Katedry i siłą rzeczy wszelkie pisma i inicjatywy wspierałem, podpisywałem, przesyłałem do wyższych instancji. Wymieniona wyżej trójka tworzyła Komitet założycielski czasopisma działający w 2014 roku. Mamy jeszcze dobrą Ciotkę – studentkę Agnieszkę Pilch , która wymyśliła nazwę ANALIT dla powstającego czasopisma. Wśród krewnych i znajomych bez wątpienia na wymienienie zasługuje Łukasz Górski, który zajął się profesjonalnie stroną internetową i wprowadzaniem na nią publikowanych artykułów. Należało by wymienić jeszcze wielu Pracowników i Studentów, którzy w ten lub inny sposób przyczynili się do rozwoju ANALITU. I bez wątpienia wyrazy uznania i podziękowania należą się kolejnym Kierownikom Katedry Chemii Analitycznej Prof. Bogusławowi Basiowi oraz aktualnemu Kierownikowi Katedry Chemii Analitycznej i Biochemii Prof. Beacie Paczosie-Bator, którzy życzliwie wspierali i wspierają rozwój ANALITU.

Pobór próbek na jeziorze Dobczyckim w czasie rejsu statkiem (2013).

Pobór próbek w Nadleśnictwie Olkuskim (2018).

Wycieczka technologiczna do dolinki Kobylańskiej (2014). Patrząc od strony fotografa – prawa flanka „Tatuś”, centrum „Mamusia”, lewa flanka „Wujek”.

Z założenia ANALIT ma być forum na którym studenci specjalności Analityka i Kontrola Jakości przedstawiają swoje pierwsze prace naukowe powstałe w trakcie badań materiałów zebranych bądź pozyskanych na wycieczkach technologicznych otwierających blok specjalistyczny. Spenetrowaliśmy okolice Krakowa zbierając próbki środowiskowe w dolinkach podkrakowskich, Ojcowskim Parku Narodowym (pierwszy numer ANALITU), Bukownie, Nadleśnictwie Olkuskim, Jeziorze Dobczyckim i Zakładzie uzdatniania wody w Dobczycach oraz Zakładzie przetwórstwa odpadów hutniczych w Nowej Hucie. Nawet pandemia nie powstrzymała entuzjazmu studentów. Nie mogąc zorganizować wycieczki technologicznej, w małych grupach pobierali wodę ze studni artezyjskich w Krakowie. Druga linia tematyczna to publikacje referatów wygłaszanych na Studenckich Spotkaniach Chemicznych a trzecia to publikowanie badań przedstawianych w pracach magisterskich.

ANALIT powstał jako pomost pomiędzy działalnością dydaktyczną i działalnością naukową. Z jednej strony na jego łamach publikowane są studenckie prace badawcze, z drugiej strony proces powstawania publikacji naukowej w swojej typowej dla nauk chemicznych postaci zawiera spory ładunek dydaktyki. Jak wymaga tego rzetelny proces wydawniczy, każda praca jest recenzowana. O recenzję proszeni są młodsi pracownicy i doktoranci KCA, dla których często jest to pierwsza recenzja. Oczywiście nad całością procesu czuwają doświadczeni pracownicy naukowo-dydaktyczni.

Przed Państwem 12-ty numer ANALITU poświęcony wycieczce technologicznej do przedsiębiorstwa PTH CERTECH J.Kuca, J.Motyka sp.j. (https://www.certech.com.pl/).

Grupa przygotowuje się radośnie do pobrania próbek surowców do produkcji Benka.

Firma CERTECH powstała w listopadzie 1995 roku i już w następnym roku rozpoczęła w Lisiej Górze produkcję produktów higienicznych dla zwierząt pod marką Super BENEK (BEN tonit EKologiczny) w oparciu o technologię opracowaną w roku 1992 przez Absolwenta AGH i współwłaściciela firmy mgr inż. Jerzego Motykę. Po kilku latach firma przeniosła się do Niedomic i znacznie rozszerzyła asortyment produktów. Aktualnie, oprócz głównej linii, którą stanowią produkty dla zwierząt, wytwarza wachlarz produktów i surowców dla wiertnictwa, geoinżynierii, odlewnictwa, ceramiki, produkcji nawozów czy materiałów budowlanych. Pod marką Vetsorb wprowadza na rynek innowacyjne produkty mineralno – organicznym dla przemysłu paszowego i hodowców zwierząt gospodarskich. Natomiast pod marką beFrendi całą gamę produktów chemii gospodarczej. Przedsiębiorstwo posiada certyfikat GPP (dobrej praktyki produkcyjnej) oraz ISO 9001. Zwiedzając zakład odniosłem wrażenie (myślę, że nie tylko ja), że dbałość o jakość i środowisko a także BHP znacznie przekracza standardy. Produkcja jest praktycznie bezodpadowa a klienci wewnętrzni sprawiają wrażenie usatysfakcjonowanych i dumnych z wykonywanej pracy.
Można przypuszczać, że wizja kierownictwa sięga znacznie dalej. Dowodem może być zakup i rozbudowa pola golfowego. W listopadzie 2018 roku pole golfowe Royal Kraków Golf and Country Club w Ochmanowie stało się własnością firmy PTH Certech. Można powiedzieć, że istniejące od końca lat 90-tych 20 wieku 9-cio dołkowe pole, które wielokrotnie przyjmowało studentów naszego Wydziału w ramach rozgrywek sportowych studenci-pracownicy, rozpoczęło swoje drugie życie. Od 2022 roku jest to już pełnowymiarowe pole 18-to dołkowe par 72, pięknie położone i ciekawie zaplanowane, stanowiące wyzwanie i dające satysfakcję z gry golfistom na każdym poziomie umiejętności.

Pole Royal Kraków Golf and Country Club z lotu drona (www.krakowgolf.pl).

Z okazji rozbudowy pola został nagrany, z udziałem Chóru Agrickola, klip video, który można oglądnąć na YouTube: (https://www.youtube.com/watch?v=zVaRTtEJ1II) lub na stronie (https://www.certech.com.pl/teledysk-tiger-best-regards-from-cracow-wlasnie-podbija-internet/). Autor niniejszego wstępu, co prawda w klipie osobiście nie występuje, natomiast jego marynarka imitująca „zieloną marynarkę” – najbardziej pożądane trofeum golfisty zdobywane na turnieju Masters w Augusta USA, robi to za niego.

Władysław W. Kubiak

11 numer Analitu

Szanowni Państwo,

W dniach 7 – 8 kwietnia 2022 odbyły się w Katedra Chemii Analitycznej i Biochemii, Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, AGH w Krakowie XXII Studenckie Spotkania Chemiczne pt. „Pogromcy mitów chemicznych”.

Studenckie Spotkania Chemiczne mają charakter mini konferencji, w trakcie której studenci II roku studiów II stopnia wygłaszają referaty na wybrane przez siebie tematy z dziedziny chemii, a studenci I roku studiów II stopnia przedstawiają przygotowane postery naukowe. Tematyka konferencji nawiązywała do istniejących w świadomości społeczeństwa mitów mających swoje źródła w chemii. Uczestnicy konferencji w swoich wystąpieniach skonfrontowali mity z aktualnym stanem wiedzy naukowej. W bieżącym numerze czasopisma ANALIT prezentowane są omawiane na konferencji zagadnienia.

Organizatorem konferencji byli pracownicy i doktoranci Katedry Chemii Analitycznej i Biochemii, WIMiC, AGH, a współorganizatorami studenci Koła Naukowego „Allchemia”. Po raz pierwszy patronat nad tym wydarzeniem objął Zespół Elektroanalizy Komitetu Chemii Analitycznej PAN.

Komitet organizacyjny konferencji stanowili:

• dr inż. Katarzyna Jedlińska – przewodnicząca
• dr inż. Katarzyna Fendrych
• dr inż. Łukasz Górski
• dr inż. Joanna Smajdor
• mgr inż. Justyna Lipińska
• mgr inż. Anna Górska
• mgr inż. Nikola Lenar
• mgr inż. Barbara Niemiec
• mgr inż. Radosław Porada
• mgr inż. Szymon Wójcik
• mgr Ewelina Kowalska

Prezentowane referaty i plakaty podlegały ocenie pracowników naukowych, doktorantów i samych uczestników konferencji.

Poniżej znajduje się lista laureatów:

SESJA REFERATOWA

• I miejsce – Laura Najduch – „Jeśli nie potrafisz tego wymówić, nie powinieneś tego jeść”
• II miejsce – Wiktoria Wójcik – „Czy spożycie wina przynosi korzyści zdrowotne? Siarczyny w winie.”
• III miejsce – Karolina Czekaj – „Fakty oraz mity o dodatkach do żywności”
• Wyróżnienie – Tomasz Kozieł – „Odwieczna zagadka – masło czy margaryna?”

SESJA POSTEROWA

• I miejsce – Aleksandra Morąg i Szymon Ściślak – „Czego Babcia z Dziadkiem nie powiedzieli Ci o grzybach? Mity na temat grzybów trujących.”
• II miejsce – Natalia Skorupa i Kinga Ryłko – „Czy SLS i SLES w produktach do pielęgnacji włosów to faktycznie aż takie zło?”
• III miejsce – Natalia Sobczyk i Wojciech Wieczorek – „Czy psychotropy mnie zmieniły? – fakt czy mit”
• Wyróżnienie – Sara Krzyżyk i Dominika Kowalczuk – „Czy chloroformem można obezwładnić ofiarę w kilka sekund?”

Witold Reczyński
Redaktor naczelny

Ukazał się 10 numer Analitu

Szanowni Państwo,

Kolejny, „jubileuszowy” – 10 numer czasopisma „ANALIT” powstał z inspiracji Pani dr Ewy Niewiary i dzięki pomocy Zarządu i pracowników Zakładu odzysku surowców „Madrohut” z Krakowa. Studenci (razem z pracownikami Katedry Chemii Analitycznej i Biochemii WIMiC AGH) odwiedzili składowisko odpadów (żużli wielkopiecowych, popiołów ze spalarni odpadów itd.) i pobrali próbki zgodnie z określonymi wcześniej tematami badawczymi. Dalszą częścią pracy było zaplanowanie i zrealizowanie odpowiedniej procedury analitycznej, opracowanie wyników i przygotowanie publikacji. Efektem pracy studentów jest 5 artykułów zaprezentowanych w niniejszym numerze „ANALITu”.

W imieniu pracowników i studentów bardzo dziękuję Panu Prezesowi Szymonowi Hatalskiemu za zgodę na naszą wizytę i umożliwienie pobrania wielu próbek (bardzo interesujących z punktu widzenia chemii analitycznej). Oddzielne podziękowania należą się Panu Prezesowi Bronisławowi Matuszczykowi za oprowadzenie nas po składowisku, podzielenie się swoją wiedzą o realizowanych w firmie procesach technologicznych, wykorzystaniu wytwarzanych produktów, a w szczególności za uświadomienie skali i znaczenia problemu przerobu odpadów dla gospodarki. Bardzo dziękujemy.

Redaktor naczelny Witold Reczyński

Informacja o firmie Zakład Odzysku Surowców „Madrohut” Spółka z o.o.

ZOS Madrohut powstał w 1996 roku w celu likwidacji tak zwanej „Starej Hałdy” na terenie Huty im Lenina a obecnie Arcelor Mittal Poland.

Hałda ta odłożona została od początku funkcjonowania huty w Krakowie tj. od 1950 roku do 1966 roku w sposób nieselektywny. Na tą hałdę trafiały takie odpady jak żużle stalownicze i wielkopiecowe, piaski formierskie z funkcjonujących wtedy trzech odlewni staliwa, żeliwa i odlewni wlewnic, materiały ogniotrwałe z remontów wszystkich pieców, gruz betonowy i żelbetonowy oraz inne odpady w tym odpady niebezpieczne jak np. smoła pogazowa z koksowni.

Zasoby hałdy zostały sukcesywnie wyeksploatowane, w ilości około 11 mln ton, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz decyzjami środowiskowymi i budowlanymi wydanymi przez stosowne urzędy. W trakcie eksploatacji hałdy załoga oraz kadra kierownicza uczyła się segregacji poszczególnych odpadów oraz produkcji powstałych z nich produktów i kruszyw. W tym celu Spółka Madrohut nawiązała współpracę z szeregiem uczelni i instytutów naukowych m.in. z AGH (kilka wydziałów), Politechniką Krakowską, Polską Akademią Nauk, Instytutem Ceramiki i Materiałów Budowlanych. W wyniku tej współpracy zgłoszono pięć patentów związanych z przerobem i innowacyjnym wykorzystaniem odpadów przemysłowych. W czasopismach naukowych ukazało się szereg artykułów naukowych. Na terenie Spółki współpracujące z nami uczelnie prowadziły i dalej prowadzą zajęcia dydaktyczne z zakresu przerobu odpadów przemysłowych. Studenci, po zapoznaniu się z działalnością Spółki podczas zajęć praktycznych często podejmują decyzję o pisaniu prac dyplomowych, tak inżynierskich jak i magisterskich, na tematy związane z przerobem odpadów przemysłowych.

W 2011 została zakończona eksploatacja zasobów Starej Hałdy w Ruszczy ale Spółka dalej przyjmuje i przerabia odpady przemysłowe m.in. żużle hutnicze, żużel ze Spalarni Odpadów Komunalnych w Krakowie, piaski formierskie z odlewni, gruzy z rozbiórek obiektów budowlanych i przemysłowych.

Z odpadów tych Spółka produkowała i dalej produkuje różnego rodzaju kruszywa drogowe, na nasypy i najazdy, do podsadzania kopalń, – różnego rodzaju i zastosowania złomy, do wtórnego wykorzystania materiały ogniotrwałe. Przez szereg lat Spółka Madrohut była dominującym producentem materiałów żelazonośnych dla przemysłu cementowego – zgodnie ze zgłoszonymi patentami w tej dziedzinie.

Zdobyte w minionych latach doświadczenie w zakresie przerobu odpadów przemysłowych wykorzystujemy w procesach rekultywacji hałd hutniczych i terenów zdegradowanych ekologicznie.

Prezes Madrohut Bronisław Matuszczyk